Bakan Fidan, Ýsrail’in Gazze’ye saldýrýlarý ve ateþkes müzakereleri baþta olmak üzere Türkiye’nin Suriye ve Irak ile iliþkilerinin yaný sýra, Orta Doðu’daki geliþmelere dair Birleþik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli Sky News Arabia televizyon kanalýna mülakat verdi.

“Dünyada Gazze halkýnýn yaralarýný sarmak için muazzam bir seferberlik var”

Gazze’de ateþkes saðlanmasý için yürütülen diplomasi trafiðinde Türkiye’nin hangi aþamada olduðu sorusuna Bakan Fidan, “Bütün insanlýk kurallarýnýn ayak altýna alýndýðý bir soykýrýmý canlý yayýnda maalesef bütün insanlýk izliyor. Bunu durdurmak için yoðun bir çaba var. Dünyada Gazze halkýnýn yaralarýný sarmak için muazzam bir seferberlik var ve Filistin Devleti’nin tanýnmasý için muazzam bir seferberlik var. Bütün bunlarýn hepsi ayný anda oluyor. Türkiye olarak bütün taraflara elimizden gelen desteði ateþkes konusunda vermeye çalýþýyoruz. Hamas’la da bu konuda temaslarýmýz var, konuþuyoruz. Hem istihbaratýmýz hem bakanlýðýmýz yoðun bir diplomasi trafiði içerisinde. Bir an önce amacýmýz bu savaþýn, bu katliamýn durmasý. Bunun için uðraþýyoruz” cevabýný verdi.

Gazze’de yaþanan çatýþmanýn sona ermesinde engelin Netanyahu’nun politik amaçlarý olduðunu aktaran Bakan Fidan, Filistin tarafýnýn anlaþma hükümlerini kabul etmede çok büyük adýmlar attýðýný kaydetti. Hamas liderlerinin Doha’dan kovulmasý iddialarýnýn gerçeði yansýtmadýðýný belirten Bakan Fidan, konunun gündeme gelmesiyle Türkiye’nin muhtemel ev sahipliði yapmasý sorusu üzerine þu cevabý verdi:

“Türkiye, Hamas’ý bir siyasi parti olarak tanýyor. Filistin’in bütün siyasi partilerini tanýdýðýmýz için, Filistin Devleti’nin çatýsý altýnda bulunan bütün Filistin partilerini tanýdýðýmýz gibi Hamas’ý da siyasi parti olarak tanýyoruz. Filistin direniþinin Ýsrail’le olan askeri kavgasý, mücadelesi baþka bir boyut ama þu anda Doha’dan çýkmalarý söz konusu deðil.”

“Türkiye de dahil baþka ülkeler Filistin Devleti’nin ve barýþ anlaþmasýnýn ayakta kalmasý için elini taþýn altýna koymaya hazýrýz”

Ýki devletli çözüm konusunda anlaþma olmasý halinde Türkiye’nin garantörlük mekanizmasýný öne sürdüðünü hatýrlatan Fidan, “Ýki devletli çözümün muarýzlarý, yani ona karþý çýkanlarýn söyledikleri hep þu oluyor; ’Peki bu nasýl uygulanacak? Ýsrail’in güvenliði nasýl olacak?’ Evet, Filistinlilere de devlet verilirse biz diðer Ýslam ülkeleriyle konuþtuk, baþka ülkelerle de konuþtuk, Türkiye de dahil baþka ülkeler bu devletin ve barýþ anlaþmasýnýn ayakta kalmasý için elini taþýn altýna koymaya hazýrýz. Bunda bir sýkýntýmýz yok” diye konuþtu.

“Arap ülkeleriyle ittifak kurarak bölgedeki güvenlik sorununu kökünden çözecek bir perspektifimiz var”

Arap ülkeleri ile iliþkilerin mükemmel bir düzeye ulaþtýðýný kaydeden Bakan Fidan, “Türkiye olarak hem iliþkilerimizi çok ileri düzeye taþýmak hem de güvenlik krizleri baþta olmak üzere baþka türden krizler yaþamamak için çalýþýyoruz çünkü yakýn tarihten çýkan çok ders var. Bakýn, Irak’ta iþgal oldu, Suriye’de iç savaþ çýktý. Yemen’de olan olaylarý biliyorsunuz. Þu anda Gazze ve bölgedeki bütün ülkeler diken üstünde. Herkesin bir güvenlik ihtiyacý var. Herkesin kalkýnma yolunda attýðý adýmlar var. Bizim bu güvenlik ihtiyacýna yönelik Türkiye olarak özellikle Arap ülkeleriyle ittifak kurarak bölgedeki güvenlik sorununu kökünden çözecek bir perspektifimiz var" deðerlendirmesinde bulundu.

“Suriyelilerin güvenli bir þekilde ülkelerine dönmesi gerekiyor”

Türkiye’nin bölgedeki kardeþ ve dost ülkelerle normalleþme süreçleri gibi Suriye’yle de belli noktalarda adýmlarýn atýlmasýnýn istendiðini dile getiren Bakan Fidan, þu ifadeleri kullandý:

“Cumhurbaþkanýmýz bu konuda en üst düzeyde zaten politika ilanýný yaptý. Biz aramýzdaki mevcut sorunlarý çözmek için her türlü diyaloðu, Cumhurbaþkanlýðý dahil olmak üzere her türlü seviyede yapmaya hazýrýz. Bu, çok kýymetli ve önemli bir çaðrýdýr. Çünkü sorunlarý çözmek için bir araya gelmeye ve konuþmaya ihtiyaç var. Bizim 2017’den itibaren çeþitli kanallarla yürüttüðümüz görüþmeler oldu, çoklu ortamlar oldu ve bu ortamlarda yapýlan tartýþmalar var ve bunlarýn faydasýný da gördüðümüz anlar oldu. Ýlk olarak, þu anda bakýn son 6-7 yýldýr Suriye’de, Suriye muhalefetiyle rejimi arasýnda bir çatýþma yok. Ýkincisi, Suriye’den daha fazla mülteci halihazýrda bölge ülkelerine ve dünyaya gitmiyor. Suriye rejiminin bu süreç içerisinde altyapý sorunlarýný, ekonomi sorunlarýný gidermek için, bazý siyasi sorunlarýný gidermek için bir imkâný oldu. Savaþ yok çünkü ortalýkta. Tabii bu geçici durumu daha kalýcý bir hâle dönüþtürmemiz lazým. Çünkü biliyorsunuz Suriye’den bölge ülkelerine gitmek zorunda kalmýþ hayatlarýndan endiþe eden milyonlarca insan var. Ürdün’e gittiler, Lübnan’a gittiler, Körfez ülkelerine gittiler, 1 milyon mülteci Avrupa’ya gitti, birkaç milyonu Türkiye’ye geldi. Milyonlarca Suriyelinin yarýdan fazlasý þu anda ülke dýþýnda. Bunlarýn güvenli bir þekilde ülkelerine dönmesi gerekiyor. Ýkincisi, terörizm konusunun Suriye’den temizlenmesi gerekiyor. Özellikle PKK’nýn iþgal ettiði Arap topraklarý var büyük ölçüde, ele geçirdiði petrol tesisleri var. Suriye halkýnýn kaynaklarýný gasp eden bir örgüt var. Yani bununla savaþýp, bunun elindeki petrolü, enerji kaynaklarýný alýp Suriye halkýna geri vermemiz gerekiyor. Çünkü bu insanlar kazandýklarý parayla, çaldýklarý servetle hem Suriye halkýna karþý hem Türk devletine karþý muazzam bir savaþ içerisinde.”

Bakan Fidan, Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan ile Esad’ýn görüþmesine iliþkin, “Cumhurbaþkanýmýz böyle bir teklifte bulundu, yani bizler de bu konuyla ilgili çalýþýyoruz. Þimdi bir þey söylemek için erken ama çalýþýyorum” þeklinde konuþtu.

“PKK, Irak’ýn bir milli güvenlik sorunu oldu”

Ankara ve Baðdat’ýn ortak perspektifinin terörü ortadan kaldýrmak olduðunu vurgulayan Bakan Fidan, “Türkiye olarak sürekli Irak’ta hem siyasal istikrarýn hem can güvenliðinin saðlanmasý için yapýcý katkýda bulunduk. Þimdi PKK, 20 yýldýr Irak’taki bu karýþýklýktan istifade eden baþlýca aktörlerden biri. PKK’nýn amacý Irak’ta üslenerek Türkiye’deki istikrarý bozmak, Türkiye’yi iþgal etmekti. Fakat ne oldu? Türkiye’de bir þey yapamadý, þimdi Irak’ý iþgal ediyor. Irak’ta Kürt bölgesinde yaklaþýk üçte birlik bir bölümü iþgal etmiþ durumda. Sincar’ý iþgal etmiþ durumda, Kerkük’te PKK varlýðý var, Süleymaniye’de PKK varlýðý var, Kandil’de PKK varlýðý var. Þimdi PKK, Irak’ýn her yerini kanser hücresi gibi sarýyor. Bu bizim sorunumuz olmaktan çýkýp Irak’ýn bir milli güvenlik sorunu oldu. Biz Sudani’yle oturup konuþtuðumuz zaman hep þunu diyoruz; biz Irak’ýn kalkýnmasýna yönelik politikalarý önceliyoruz ve Irak’ta özellikle Kalkýnma Yolu’nu, ki çok önemli bir proje. Irak ilk defa pozitif ajandayla gündeme geliyor. Ve Sudani’yi de destekliyoruz, oradaki partileri de tebrik ediyoruz. Bu konuyu da sonuna kadar destekliyoruz. Cumhurbaþkanýmýz oraya gittiðinde 27 tane anlaþmaya imza attý. Biz Irak’ýn pozitif gündemle bir araya gelmesini istiyoruz ama düþünün kalkýnma

projesini, Basra Körfezi’nden baþlayacak Irak’ý geçecek, Türkiye’ye gelecek ve Avrupa’ya gidecek. Birleþik Arap Emirlikleri imza sahibi, Katar imza sahibi, baþka ülkeler de düþünüyorlar. Türkiye imza sahibi, Irak imza sahibi. Þimdi bu bölgeye bizim yatýrýmcý getirmemiz için güvenliðin olmasý lazým. Þimdi kontrolsüz terörist gruplar olursa, PKK gibi silahlý unsurlar belli yerleri iþgal etmiþ, buraya yatýrýmcý getiremezsiniz. Irak hükümetiyle biz bu konuda perspektif birliði içerisindeyiz. Yani bölgenin silahtan arýndýrýlmýþ, teröristlerden arýndýrýlmýþ, çatýþmadan arýndýrýlmýþ bir yer olmasý lazým. DEAÞ de olsa bunlar yok edilmeli, PKK da olsa bunlar yok edilmelidir. Artýk Irak halkýnýn çektiði sýkýntýlar yeter. Yani Irak yatýrýma, temel hizmetlere büyük ihtiyacý var ve Sudani hükümeti bunu yapmaya çalýþýyor. Biz de onlarla beraber bunu gerçekleþtirmeye çalýþýyoruz. Bunun þartlarýndan biri de terörü ortadan kaldýrmak” dedi.

Türkiye ve Mýsýr iliþkilerini deðerlendiren Fidan, Mýsýr Cumhurbaþkaný Sisi’nin Ankara ziyareti öncesinde aðustos ayýnda Kahire’ye resmi ziyarette bulunacaðýný belirterek, “Hazýrlýklarýmýz iyi gidiyor, yani hazýrlýklarý tamamlamak üzere. Benim aðustos ayý baþýnda inþallah Kahire’ye bir ziyaretim olacak. Orada Mýsýrlý yeni meslektaþýmýzla bir araya gelip, iki lider arasýnda olacak toplantýnýn hazýrlýklarýný yapacaðýz. Biliyorsunuz Cumhurbaþkanýmýz Kahire’ye gitmiþti, þimdi Sisi’yi de Ankara’da aðýrlayacaðýz” ifadelerine yer verdi.

“Hafter’le temasýmýz var”

Libya’nýn doðusuyla iliþkilerin olumlu ilerlediðini aktaran Bakan Fidan, “Biz hem doðunun, hem batýnýn birleþip bir bütünleþik, baðýmsýz, egemen bir Libya devletinin tekrar hayata geçmesini arzuluyoruz. Bu noktada batýyla zaten iliþkilerimiz var, doðuyla da iliþkilerimizi ilerletiyoruz. Doðuda Meclis Baþkaný Akile Salih birkaç defa ülkemize geldiler. Hafter’le temasýmýz var, oðullarýyla görüþüyoruz. Doðuda baþkonsolosluðumuzu açtýk þu anda, hizmete geçiriyoruz. Yani her türlü iliþki devam ediyor ama biz bu iliþkimizi, doðuyla batýyý bir araya getirmede nasýl kullanabiliriz þu anda ona bakýyoruz” þeklinde konuþtu.