Afganistan’da büyük yýkým yaratan 6 þiddetindeki depremde en az bin 124 kiþi öldü.

Batý'nýn yardýmlarý kestiði ülkede insani kriz derinleþirken, Afgan kadýnlar depremde de geri plana atýlýyor.

Afganistan 6 þiddetindeki depremin yaralarýný sarmaya çalýþýyor.

Afganistan Kýzýlayý'na göre en az bin 124 kiþinin öldüðü, 3 bin 251 kiþinin yaralandýðý Celalabad depreminde, yaklaþýk 8 bin ev yýkýldý.

Birleþmiþ Milletler ve Taliban hükümetine göre baþkent Kabil'de de güçlü artçýlar yaþandý.

Amerika Birleþik Devletleri Jeoloji Araþtýrmalarý Kurumu'na (USGS) göre yaklaþýk 500 bin kiþi, sarsýntýyý güçlü þekilde hissetti. Zayýf inþa edilmiþ yapýlarda, önemli ölçüde hasar oluþtu.

"SAATLERCE GÖREVLÝLERÝ BEKLEDÝM"

Depremin gece meydana gelmesi nedeniyle insanlarýn çoðu sarsýntýdan kaçamadý. Taliban yetkililerine göre Kunar ve Nurgül bölgeleri, en kötü etkilenen yerler oldu.

Afganistan'daki Dünya Saðlýk Örgütü'ne göre tahmini olarak 12 bin kiþinin depremden doðrudan etkilendi. ABC News'e konuþan Taliban yetkilisi Þah Mahmud, Nangahar bölgesinde de enkaz altýnda kalanlarýn olduðundan endiþe ettiklerini söyledi.

Þiddetli yaðýþ, toprak kaymasý ve hasarlý yollar, depremden en kötü etkilenen daðlýk bölgelerdeki kurtarma çalýþmalarýný zorlaþtýrýyor.

BATI YARDIMLARI KESTÝ

Taliban 2021 yýlýnda Afganistan'da yönetimi ele geçirdiðinden beri ülkede ciddi boyutta insani kriz yaþanýyor.

ABD, Ýngiltere ve Fransa'nýn yardým programlarýný durdurmasý, açlýk ve yoksulluðu kötüleþtirdi. Dünya Gýda Programý da Afganlara yardým ulaþtýramýyor.

Ancak Reuters haber ajansýna konuþan Dýþiþleri Bakaný Subrahmanyam Jaishankar, Ýngiltere'nin  deprem maðdurlarý için 1 milyon sterlinlik yardým açýkladýðýný, Hindistan'ýn da bin aile çadýrý ve 15 ton gýda yardýmý ulaþtýrdýðýný duyurdu. Bir diðer yardým teklifi Çin'den geldi.

"BÜTÜN DAÐIN ÜZERÝMÝZE YIKILDIÐINI HÝSSETTÝK"

Associated Press haber ajansýna konuþan Sadiqullah isimli depremzede, saatlerce acil yardým görevlilerini beklediðini belirterek, "Kunar bölgesinde yarý gömülü haldeydim ve çýkamýyordum" dedi. Eþinin ve iki çocuðunun ise hayatýný kaybettiðini söyledi.

CNN International'a konuþan 41 yaþýndaki Kabil sakini Ahmed Zamir ise çevredeki herkesin enkaz altýnda kalma korkusuyla sokaklara akýn ettiðini ifade etti.

Hamid Can ise The Guardian'a verdiði demçte, deprem anýný anlattý. Can, "Bütün daðýn üzerimize yýkýldýðýný hissettik. Köyümüz tamamen yýkýldý, yerleþim bölgeleri yerle bir oldu" dedi.

YARALI KADINLAR ORTADA YOK

Taliban'ýn kadýnlar ve kýz çocuklarýný sosyal hayattan koparan politikalarý, depremde de kendini gösteriyor.

Afganistan'daki hastanelerde bulunan kadýn ve çocuklara ait fotoðraflar henüz yayýnlanmasa da depremden etkilenenler arasýnda yüzlerce kadýn ve kýz çocuðu olduðu bildiriliyor.

Celalabad merkez hastanesini ziyaret eden yerel bir gazeteci, bazý kadýnlarýn hava yoluyla hastaneye kaldýrýldýðýný doðruladý. Ancak, nakledilen erkek sayýsýnýn çok daha fazla olmasý, kadýnlarýn geride býrakýldýðý endiþesini uyandýrdý.

GEÇ TEDAVÝ ALIYORLAR

Kunar eyaleti özellikle muhafazakâr bir bölge olarak biliniyor. BBC'nin haberine göre, kadýnlar geç tedavi alabiliyor veya kendi hallerine býrakýlabiliyor.

Birçok kiþinin evde kalmayý veya ailelerinin kendilerini hastaneye götürmesi için gün ýþýðýný beklemeyi tercih ettiði yönünde endiþeler var.

SAHADA KADIN KURTARICI BULUNMUYOR

Benzer bir durum, 2022 yýlýnda Paktika eyaletinde meydana gelen yýkýcý depremde de yaþanmýþ, depremden sadece iki gün sonra hastanelerdeki yaralý kadýn sayýsý artmýþtý.

Sahada kadýn kurtarma görevlilerinin bulunmamasý da dikkat çekiyor.